SIFIR ATIK DANIŞMANLIĞI
Sıfır atık, çoğumuzun düşündüğü gibi nesneleri kullandıktan sonra geri dönüştürerek başta kullandığımız ham madde ihtiyacını azaltmak değildir. Her şeyi geri dönüştürmek mümkün değil, geri dönüştürebilsek bile önemli kayıplarımız var. Mesela beyaz bir kağıdı geri dönüştürerek yine beyaz kağıt üretebilmemiz çok zor, genelde yapılan bir alt kalite kağıt üretmek oluyor. Bu nedenle geri dönüştürme sıfır atık kavramının küçük bir parçası olsa da temeli değildir.
Sıfır atığın temeli, atık üretmemektir.
SIFIR ATIK NEDİR?
“Sıfır Atık”; israfın önlenmesini, kaynakların daha verimli kullanılmasını, atık oluşum sebeplerinin gözden geçirilerek atık oluşumunun engellenmesi veya minimize edilmesi, atığın oluşması durumunda ise kaynağında ayrı toplanması ve geri kazanımının sağlanmasını kapsayan atık yönetim felsefesi olarak tanımlanan bir hedeftir.
Sıfır atık hakkında: Atıkların geri dönüşüm ve geri kazanım süreci içinde değerlendirilmeden bertarafı hem maddesel hem de enerji olarak ciddi kaynak kayıpları yaşanmasına neden olmaktadır. Dünya üzerindeki nüfus ve yaşam standartları artarken tüketimde de kaçınılmaz şekilde bir artış yaşanmakta ve bu durum doğal kaynaklarımız üzerindeki baskıyı artırarak dünyanın dengesini bozmakta, sınırlı kaynaklarımız artan ihtiyaçlara yetişememektedir. Bu durum göz önüne alındığında, doğal kaynakların verimli kullanılmasının önemi daha da ortaya çıkmaktadır. Bu nedenledir ki son yıllarda tüm dünyada sıfır atık uygulama çalışmaları hem bireysel hem kurumsal hem de belediye genelinde yaygınlaşmaktadır.
Sıfır atık yaklaşımının esas alınması ile sağlanacak avantajlar;
❖ Verimliliğin artması,
❖ Temiz ortam kaynaklı olarak performansın artması,
❖ İsrafın önüne geçildiğinden maliyetlerin azaltılması,
❖ Çevresel risklerin azalmasının sağlanması,
❖ Çevre koruma bilincinin kurum bünyesinde gelişmesine katkı sağlandığından çalışanların “duyarlı tüketici” duygusuna sahip olmasının sağlanması,
❖ Ulusal ve uluslararası pazarlarda kurumun “Çevreci” sıfatına sahip olmasının sağlanması, bu sayede saygınlığının arttırılmasıdır.
Bu yönetmeliğin temel amaçlarından biri de; hammadde ve doğal kaynakların etkin yönetimini sağlamaktır ve sürdürülebilir kalkınma ilkeleri doğrultusunda atık yönetimi süreçlerinde çevre ve insan sağlığının ve tüm kaynakların korunmasını hedefler.
Gelecek kuşaklara ekonomik, ekolojik ve aynı zamanda sosyal koşulları devam ettirilebilen bir dünya bırakmak için çok önemlidir.
Doğal kaynakların kullanımında ve üretim prosesinde maksimum verim sağlayacak eko-inovasyon tasarımları ile gelecekte oluşabilecek çevresel problemleri minimum seviyeye indirin. Üretim veriminizin artması ile karlılığınızı, çevresel etkilerinizi azaltarak marka değerinizi arttırın.
Sürdürülebilirlik, emisyon azatlımı konusunda ortak kuruşlumuza göz atabilirsiniz.
SIFIR ATIK BELGESİ NEDİR?
Sıfır atık belgesi, sıfır atık yönetim sistemini kuran, işleten ve bu çalışmayı belgelendirmek isteyen veya zorunlu olan bina ve yerleşkeler ile mahalli idareler tarafından alınabilir. Sıfır atık belgesini vermek üzere, Sıfır Atık Yönetmeliği kapsamında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlükleri yetkilendirilmiştir. Sıfır atık belgesi, temel, gümüş, altın ve platin olmak üzere dört seviyede düzenlenir. Sıfır atık yönetim sistemini kurmakla yükümlü bina ve yerleşkeler ile mahalli idareler ilk aşamada temel seviyede sıfır atık belgesi almakla yükümlüdür. Sıfır atık belgesini almak üzere başvurular Sıfır Atık Bilgi Sistemi üzerinden yapılır.
Nitelikli Belge Nedir?
Nitelikli Belge olarak tanımlanan Gümüş, Altın ve Platin seviyeler için temel seviye belge alanlar için 12 aylık süre sonunda başvuru yapılabilecektir. Belirlenen Nitelikli belge puanlama kriterleri sağlandıktan sonra başvurular yapılır.
Nitelikli Belge Alma Zorunluluğu Bulunan Yerleşkeler;
❖ İl belediyeleri ve nüfusu elli binin üzerindeki ilçe belediyeleri,
❖ Organize Sanayi Bölgeleri,
❖ Alışveriş merkezleri,
❖ Havalimanları,
❖ Limanlar,
❖ 250 oda ve üstü konaklama kapasiteli işletmeler.
❖ Zincir Marketler
❖ Üniversiteler
SIFIR ATIK SİSTEMİNİ KİMLER KURMALI?
ÇED Yönetmeliğinin Ek-1 ve Ek-2 listesinde yer alan tesisler
❖ İş merkezi ve Ticari Plazalar
❖ Alışveriş merkezleri
❖ Tren ve otobüs terminalleri
❖ Sağlık kuruluşları
❖ Konaklama kapasiteli tesisler
❖ Kafeterya ve restoranlar
❖ Kargo şirketleri
❖ Laboratuarlar
❖ Hukuk büroları
❖ Dernek
❖ Kooperatif
❖ Meslek kuruluşları
❖ Tüzel kişiliğe sahip kuruluşlar
İLGİLİ YASAL MEVZUTLAR
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ilgili mevzuatlarına göre atık üreten tesislerin belirli sorumlulukları mevcuttur.
ATIK YÖNETİMİ YÖNETMELİĞİ uyarınca atık üreticilerinin sorumlulukları;
Atık üreticisinin ve atık sahibinin yükümlülükleri;
❖ Atık üretimini en az düzeye indirecek şekilde gerekli tedbirleri almakla,
❖ Atıklarını ayrı toplamak ve geçici depolamakla,
❖ Ürettiği atıklara ve atıkların önlenmesi ile azaltılmasına yönelik olarak hazırlamakla yükümlü olduğu atık yönetim planını hazırlayarak il müdürlüğüne sunmakla ve onay almakla,
❖ Ürettiği atıklar için Bakanlıkça belirlenen esaslar doğrultusunda kayıt tutmak ve uygun ambalajlama ve etiketleme yapmakla,
❖ Belediye atıklarını, ilgili mevzuat kapsamında toplama, taşıma ve bertaraf yükümlülüğü verilmiş kurum ve kuruluşların belirlediği şekilde konut, işyeri gibi üretildikleri yerlerde çevre ve insan sağlığını bozmayacak şekilde kapalı olarak muhafaza ederek, toplamaya hazır etmekle,
❖ Yönetmeliğin ek-4’ünde (M) işareti ile tanımlanan ve ek-3/B’de belirtilen özellikleri içermediği iddia edilen atıkların Bakanlıkça yetkilendirilmiş laboratuvarlarca yapılan analizlerle tehlikesiz olduğunu belgelemekle,
❖ Bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak izin alınması zorunlu olan geçici depolama alanları için il müdürlüğünden izin almakla,
❖ Atıklarını bu Yönetmelik hükümleri ve Bakanlıkça belirlenen esaslara uygun olarak izin/çevre lisansı almış atık işleme tesislerine göndermekle,
❖ Atık beyan formunu bir önceki yıla ait bilgileri içerecek şekilde her yıl Ocak ayı itibariyle başlamak üzere en geç Mart ayı sonuna kadar Bakanlıkça hazırlanan çevrimiçi uygulamalar kullanarak doldurmak, onaylamak, çıktısını almak ve beş yıl boyunca bir nüshasını saklamakla, askeri birlik ve kurumlar ise yazılı olarak belirtilen sürede Millî Savunma Bakanlığı ve Genelkurmay Başkanlığınca Bakanlığa göndermek ve beş yıl boyunca bir nüshasını saklamakla,
❖ UATF kullanımı zorunlu olan atıklar için UATF kullanarak atık işleme tesislerine göndermekle ve ilgili iş ve işlemlere uymakla,
❖ Atık işleme tesisinin atığı kabul etmemesi durumunda, taşıyıcıyı başka bir tesise yönlendirmekle veya taşıyıcının atığı geri getirmesini sağlayarak, uygun bir tesiste atığın işlenmesini sağlamakla,
❖ Ürettikleri atıkların toplanması, taşınması ve geçici depolanması gibi işlemlerden sorumlu olan çalışanlarının eğitimini sağlamakla, sağlık ve güvenlik ile ilgili her türlü tedbiri almakla,
❖ Kaza sonucu veya kasti olarak atıkların dökülmesi ve benzeri olaylar sonucu meydana gelen kirliliğin önlenmesi amacıyla, atığın türüne bağlı olarak olayın vuku bulduğu andan itibaren en geç bir ay içinde olay yerinin eski haline getirilmesi ve tüm harcamaların karşılanmasıyla,
❖ Kaza sonucu veya kasti olarak atıkların dökülmesi ve benzeri olaylar vuku bulduğunda 24 saat içerisinde il müdürlüğünü bilgilendirmek ve kaza tarihi, kaza yeri, atığın türü ve miktarı, kaza sebebi, atık işleme türü ve kaza yerinin rehabilitasyonuna ilişkin bilgileri içeren raporu il müdürlüğüne en geç 30 takvim günü içinde sunmakla,
❖ Yan ürün olarak değerlendirilebilecek bu Yönetmeliğin 19 uncu maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan özelliklere haiz atıklar için uygunluk almak üzere Bakanlığa başvurmakla,
❖ Atığın niteliğinin belirlenmesi, toplanması, taşınması ve işlenmesi için yapılan harcamaları karşılamakla, yükümlüdür.
❖ Atık sahibi, atıklarını bu Yönetmelikte belirtilen hükümlere uygun olarak yönetmekle yükümlüdür.
SIFIR ATIK YÖNETMELİĞİ uyarınca Sıfır Atık Sistemi kuran ve kurması gereken faaliyet sahiplerinin sorumlulukları;
Sıfır atık yönetim sistemi kuran bina ve yerleşkelerin yükümlülükleri;
❖ Tüm faaliyetlerinde bu Yönetmelikte belirtilen genel esaslara uymakla,
❖ Sorumluluk alanları dahilindeki tüm kişi ve kuruluşları, atıklarını türlerine göre ayırmaya ve ayrı biriktirmeye teşvik etmekle,
❖ İsrafı önlemeye yönelik çalışmalarda bulunarak atık oluşumunun önlenmesini/azaltılmasını sağlamakla,
❖ Kaynağında ayrı biriktirilen atıkların birbirleriyle karıştırılmadan ayrı olarak toplanmasına ve geçici depolanmasına yönelik altyapıyı oluşturmakla, gerekli kumbara, konteyner gibi biriktirme ekipmanlarını sağlamakla,
❖ Sıfır atık yönetim sisteminin kurulması ve uygulanmasında EK-1 listede tanımlanan uygulama takvimine uymakla,
❖ Sıfır atık yönetim sisteminin kurulması, işletilmesi ve izlenmesine yönelik olarak Bakanlıkça hazırlanan kılavuz doğrultusunda gerekli iş ve işlemleri gerçekleştirmekle ve mevcut atık yönetim hizmetlerini bu sisteme entegre etmekle,
❖ Sıfır atık yönetim sistemine geçiş süreci de dahil olmak üzere mevcut atık yönetim hizmetlerinin sıfır atık yönetim sistemine entegre edilmesine yönelik program ve politikaları belirleyerek ilgili talimatlarına yansıtmakla,
❖ Sıfır atık yönetim sisteminin tasarım aşamasından başlayarak uygulamaların izlenmesi faaliyetlerini de içeren tüm sürecin, sorumluluk alanı içerisindeki tüm kişi ve kuruluşların katılımı ile bütünlük ve uyum içinde yürütülmesini sağlamakla,
❖ Kurulan sıfır atık yönetim sistemini sorumluluk alanındaki tüm kişi ve kuruluşlara ilanen duyurmakla, atıkların oluşturulan sistem doğrultusunda biriktirilmesini sağlamakla,
❖ Sıfır atık yönetim sisteminin yaygınlaştırılması ve bu konudaki farkındalığın arttırılmasına yönelik bilinçlendirme ve eğitim faaliyetleri yapmakla, bu kapsamda düzenlenen faaliyetlere katkı ve katılım sağlamakla,
❖ Sıfır Atık Bilgi Sistemine kayıt olmak ve bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerine ilişkin olarak istenen bilgi ve belgeleri sisteme kaydetmekle,
❖ Sıfır atık yönetim sistemi kapsamında toplanan atıklara ilişkin aylık bilgileri takip eden ayın on beşine kadar sıfır atık bilgi sistemi üzerinden bildirmekle ve her yıl mart ayı sonuna kadar bir önceki yıla ait bilgilerin veri kontrollerini tamamlamakla, bildirime esas bilgi ve belgeleri muhafaza etmekle yükümlüdür.
❖Sıfır atık yönetim sistemini kurmakla yükümlü olanlar ile sistemi gönüllü olarak kurmak isteyenler, Bakanlıkça yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarından sıfır atık yönetim sisteminin kurulması ve geliştirilmesinin sağlanması için danışmanlık hizmeti alabilirler.
❖ Atıkların toplanması, taşınması ve işlenmesine yönelik hizmet alımlarında ilgili idarelerin tam maliyet esaslı tarifelerine uyulur.
❖ Bina ve yerleşkelerin, sıfır atık yönetim sistemini kurarak EK-1’de yer alan uygulama takvimi doğrultusunda sıfır atık belgesi almaları zorunludur. Bu Yönetmelik kapsamında sıfır atık yönetim sistemini kurarak belge alanlar, türlerine göre kaynağında ayrı biriktirdikleri atıklarını, sıfır atık belgesini alan mahalli idarelerin toplama sistemine veya Bakanlıktan geçici faaliyet belgesi/çevre lisansı almış atık işleme tesislerine geri kazanımı sağlanmak üzere verirler.
❖ Platin sıfır atık belgesine sahip yerler, sıfır atık yönetim sistemi kapsamında gerçekleştirdikleri faaliyetleri, uygulamaları, sistem ile getirilen yenilikleri, sağlamış oldukları kazançları ve ileriye yönelik hedefleri de içeren sıfır atık yönetim sistemi sürdürülebilirlik raporlarını, platin belgenin alınmasını takip eden ikinci yılın sonuna kadar sıfır atık belgesini veren yetkili idareye sunar. Bu raporlar gelişmeler doğrultusunda iki yılda bir güncellenir.
BİZ KİMİZ?
Haliç Çevre Danışmanlık firmamızın kuruluş amacı; sanayi tesisleri başta olmak üzere birçok farklı sektördeki kurum/ kuruluşun 2872 sayılı Çevre Kanunu ve kanuna bağlı tüm mevzuatlar çerçevesinde denetlenmesi, en etkin çevre yönetim sisteminin kurularak işletilmesidir. 2000 yılından beri bu kapsamda hizmet almak isteyen, her kurum ya da kuruluşa hızlı, güvenilir ve doğru hizmetin adresiyiz.
Misyonumuz
Ülkemizde, sürdürülebilir çevre anlayışının yerleşmesine ve gelecek nesillere aktarılmasına katkıda bulunmak.
Vizyonumuz
Ülkemizde, sürdürülebilir çevre anlayışının yerleşmesine ve gelecek nesillere aktarılmasına katkıda bulunarak, daha yaşanabilir bir dünya noktasında öncü kuruluşlardan birisi olmak.