SU VERİMLİLİĞİ YÖNETMELİĞİ

SU VERİMLİLİĞİ YÖNETMELİĞİ

Suyun Değerini Koruma Adına Yeni Bir Dönem

Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 27 Aralık 2024 tarihinde Resmî Gazete ’de yayımlanan “Su Verimliliği Yönetmeliği” ile su kaynaklarının korunması ve verimli kullanımı konusunda kritik adımlar hayata geçirilmektedir. Bu yeni düzenleme ile suyun stratejik bir kaynak olarak daha etkin bir şekilde kullanılması ve gelecek nesiller için korunması hedeflemektedir.

Yönetmeliğin Ana Hedefleri

Su Verimliliği Yönetmeliği, doğal kaynakların korunması ve etkin kullanımı konusunda önemli hedefler belirlemektedir:

• Su Kullanımında Etkinlik: Su kaynaklarının daha bilinçli tüketilmesi ve israfın önlenmesi.
• Alternatif Su Kaynaklarının Değerlendirilmesi: Yağmur suyu ve gri su gibi alternatif su kaynaklarının sisteme dahil edilmesi.
• Sektörel Su Verimliliği Planlamaları: Kentsel, tarımsal ve endüstriyel alanlarda su verimliliğini artıracak stratejiler geliştirilmesi.
• Ölçüm ve İzleme Stratejileri: Su kullanımını izlemek ve iyileştirme alanlarını belirlemek için yeni sistemlerin kurulması.
• Eğitim ve Bilinçlendirme: Toplumun tüm kesimlerini kapsayacak farkındalık kampanyaları ile suyun korunmasını teşvik etmek.

Su Verimliliği Sistemi;

Su Verimliliği Yönetmeliği Ek 1 listesinde yer alan işletmeler Ek 1 listesinde verilen süreler içerisinde su verimliliği sistemi kurmakla yükümlüdürler.

Sistem kurulumunda izlenecek aşamalar aşağıda verilmiştir;

• Faaliyetin özelliği ve büyüklüğüne uygun yeterli sayıda personelin görevlendirilmesinin sağlanması.
• Su verimliliğinin sağlanmasına ilişkin plan hazırlanması.
• Su verimliliği konusunda eğitim/bilinçlendirme çalışmalarının yapılması.
• Su verimliliği planlarının uygulanması, izlenmesi ve raporlanması.

Su Verimliliği Planları;

Su Verimliliği Yönetmeliği Ek 1 listesinde yer alan işletmeler Su Verimliliği Sisteminin en etkin şekilde kurulması için Su Verimliliği Planları hazırlarlar. Plan aşağıdaki hususları içermelidir;

(1) a) Mevcut ve planlanan su kullanım durumu,

1. b) Suyun verimli kullanımına ilişkin mevcut uygulamalar,
2. c) Su verimliliği hedefleri ve hedeflere ulaşılması için gerekli tedbirler,

ç) Su verimliliği tedbirlerinin uygulanmasına ilişkin insan kaynağı, finansman, teknoloji ve benzeri ihtiyaçların belirlenmesi,

1. d) Eğitim ihtiyacı ve planlanması,

(2) Beş yıllık uygulama takvimini içeren su verimliliği planı bilgi sistemine girilir ve Bakanlığın onayına sunulur.

(3) Su verimliliği planlarının uygulanmasına ilişkin sonuçlar yıllık olarak izlenir ve bilgi sistemine girilir.

(4) Milli güvenlik kapsamında görev ve yetkisi bulunan kurum ve kuruluşlar, su verimliliği bilgi sistemine veri girilmesi yükümlülüğünden muaftır.

(5) Hedeflere ulaşılamaması riski halinde planlar hedeflere ulaşılmasını sağlayacak şekilde güncellenerek Bakanlığın onayına sunulur.

Su Verimliliği Belgeleri

Yönetmelik  ile birlikte su verimliliği konusunda farklı seviyelerde belgelendirme sistemleri getirilmektedir. Su Verimliliği Belgeleri Mavi- Yeşil ve Turkuaz Belge olarak düzenlenir. Bu belgeler, kuruluşların su kaynaklarını verimli kullanma konusundaki başarılarını tescil etmeyi amaçlar:

• Mavi Su Verimliliği Belgesi: Temel su verimliliği kriterlerini karşılayan kuruluşlara verilir. Ek-1 kapsamındaki kurum ve kuruluşların bu sistemi kurarak belge alma zorunluluğu bulunmaktadır.
• Yeşil Su Verimliliği Belgesi: Ek-1 kapsamında su verimliliği sistemini kuranlardan; büyükşehir ve il belediyeleri ile nüfusu elli binin üzerindeki ilçe belediyeleri en fazla üç yıl, 500 ha üzeri alana sahip sulama tesisleri, 250 oda ve üstü kapasiteli konaklamalı turizm işletmeleri, havalimanları ile üniversite kampüsleri, organize sanayi bölgeleri, serbest bölge, endüstri bölgeleri ve Ek-2’de yer alan NACE kodu bazında faaliyetler en fazla beş yıl içinde yeşil su verimliliği belgesi için başvuru yapmakla yükümlüdür.

Ek-2’de yer alan NACE kodu bazında faaliyet gösteren endüstriyel tesisler, organize sanayi bölgeleri, serbest bölge ve endüstri bölgeleri su verimliliği sistem kurulumu aşamasında yeşil su verimliliği belgesi kriterlerini sağlamaları için gerekli planlamaları içeren iş termin planlarını Bakanlığa sunarlar.

• Turkuaz Su Verimliliği Belgesi: Gönüllülük esasına dayalı olarak, su kaynaklarının etkin korunmasına yönelik çaba gösteren kuruluşlara tahsis edilir.

Belge Alma Zorunluluğu ve Takvim

Belgelendirme sistemi, çeşitli kuruluşların belirli bir takvim dahilinde hareket etmesini öngörmektedir. Uygulama Takvimi yönetmeliğin Ek 1’ inde verilmiş olup, sistem kurulumu sağlayanlar Mavi Su Verimliliği Belgesi almaktadır.

• Yeşil Su Verimliliği Belgesi Zorunluluğu;
  • 3 Yıl İçinde: Büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu 50.000’in üzerindeki ilçe belediyeleri.
  • 5 Yıl İçinde:
    • 500 hektarın üzerindeki sulama tesisleri,
    • 250 oda ve üzeri konaklama tesisleri,
    • Havalimanları,
    • Üniversite kampüsleri,
    • Organize sanayi bölgeleri, serbest bölgeler ve endüstri bölgeleri,
    • Ek-2 Listesi’nde belirtilen diğer faaliyet alanları.
• Turkuaz Belge: Gönüllülük esasına dayalı olmakla birlikte, ilgili kriterleri karşılayan tüm kuruluşlar bu belgeye başvurabilir.

Su Verimliliği Belge Başvuruları

Su Verimliliği belge başvuruları su verimliliği bilgi sistemi üzerinden gerçekleştirilecektir.

Mavi Su Verimliliği Belge Kriterleri Ek 3’ de;

Yeşil Su Verimliliği Belge Kriterleri Ek 4’ de;

• Tablo 1- Kentsel Sektör Yeşil Su Verimliliği Belgelendirme Kriterleri
• Tablo 2- Nace Kodu Bazında Faaliyetler Yeşil Su Verimliliği Belgelendirme Kriterleri
• Tablo 3- Organize Sanayi Bölgeleri, Serbest Bölgeler ve Endüstri Bölgeleri Yeşil Su Verimliliği Belgelendirme Kriterleri
• Tablo 4- Tarım Sektörü Yeşil Su Verimliliği Belgelendirme Kriterleri
• Tablo 5- Havalimanları Yeşil Su Verimliliği Belgelendirme Kriterleri
• Tablo 6- Konaklamalı Turizm İşletmeleri Yeşil Su Verimliliği Belgelendirme Kriterleri
• Tablo 7- Üniversite Kampüsleri Yeşil Su Verimliliği Belgelendirme Kriterleri

Turkuaz Su Verimliliği Belge Kriterleri ise yönetmeliğin Ek 5’ inde verilmiştir.

Su Verimliliği Planları ve Eğitim Programları

Su Verimliliği Yönetmeliği, kapsamında çeşitli planlama ve eğitim programları da öngörmektedir:

• İl Düzeyinde Planlama: Her İl, kentsel, tarımsal ve endüstriyel su yönetim stratejilerini içeren Su Verimliliği Planları hazırlayacaktır. Su verimliliği il planları il genelinde kentsel, endüstriyel ve tarımsal faaliyetlerde su verimliliğinin sağlanmasına ilişkin strateji, hedef ve eylemleri içerir. Hazırlanan  Su Verimliliği İl Planlarının Ulusal Su Kurul Kararı ile onaylanması ve yürürlüğe girmesi sonrasında 5 yıl süreyle geçerlidir.
• Bilgilendirme ve Farkındalık: Vatandaşların su verimliliği konusunda bilinçlenmesini sağlamak için yayınlar, eğitim programları ve etkinlikler düzenlenmelidir.

Su Verimliliği Yönetmeliği, gelecek nesillerin ihtiyaçlarını karşılayabilmek için bugünün kaynaklarını bilinçli kullanmamız gerektiği gerçeği dikkate alınarak yayınlanmıştır. Hem kurumsal hem de bireysel düzeyde hayata geçirilecek çalışmalarla, suyun değerini korumak mümkündür. Doğanın korunması ve sürdürülebilir kalkınmanın desteklenmesi açısından yönetmelik büyük önem taşımaktadır.

Osman Serdar ALUÇLU

Çevre Mühendisi

KAYNAKLAR:

Su Verimliliği Yönetmeliği

Anahtar Kelimeler: Su Verimliliği, Su Verimliliği Belgesi, Su Verimliliği Bilgi Sistemi, Mavi Su Belgesi, Yeşil Su Belgesi, Turkuaz Su Belgesi, Su Ayak İzi, ISO 46001