YEŞİL MUHASEBE
Çevre muhasebesi
Çevre muhasebesi, malzeme ve enerji akışı ile ilgili bilgilerin ve çevre ile ilgili maliyet ve diğer maliyet bilgilerinin saptanması, toplanması, analiz edilmesi ve ilgili kişilere raporlanması faaliyetlerinin bütünü olarak tanımlanabilir.
- İşletmenin çevresel etkilerinin muhasebeleştirilmesi açısından finansal muhasebe,
- Çevresel performans, kontrol maliyetleri, daha temiz teknolojilere yatırım yapma, çevre dostu mamul ve süreçler geliştirme, mamul karması, mamulün ömrünü uzatma ve mamul fiyatlandırması gibi konulara ilişkin maliyet bilgilerinin ulaşılabilir ve denetlenebilir hale getirilmesi açısından maliyet muhasebesi,
- Söz konusu bilgilerin yönetsel karar süreçlerine sunulması açısından yönetim muhasebesi,
- Çevresel faaliyetlerin ve performansın raporlanması süreci açısından çevre raporu,
- Çevresel performansın denetlenmesi ve tasdik ettirilerek kamuoyuna sunulması açısından ise bir denetim aracıdır.
Sürdürülebilirlik, temiz çevre, temiz üretim, sosyal sorumluluk, vb. gibi kavramlar günümüzde devletler kadar işletmeler açısından da bağlayıcı hale gelmiştir. Dahası çevre kirliliği konusunda işletmelerin rolünün bireylere oranla kat kat fazla olması, devletlerin dikkatini özellikle sürdürülebilirlik açısından işletmeler üzerine çekmiştir. Bu bağlamda pek çok ülkede çeşitli yasalar ve düzenlemelerle işletmelerin çevre kirliliği üzerindeki etkileri sınırlandırılmaya ve bu konuda önlemler alınmaya çalışılmıştır.
İşletmeler, faaliyetleri sonucu çevre üzerinde neden oldukları olumsuz etkileri yeşil muhasebe uygulamaları ile ölçmektedir. Yeşil muhasebe, işletmelerin çevresel kaynakları kullanma şekli, bu kaynakların kullanımı sonrası ortaya çıkan artış veya azalışların ölçülmesi, çevreye verilen zararın tespit edilmesi ve işletmenin çevre ile olan etkileşimi konularında bilgi üreten ve bu bilgiyi ilgili gruplara sunan bir sistem olarak tanımlanmaktadır. Üretim ve çevre ilişkisi dikkate alındığında işletmelerin özellikle maliyetler açısından çevresel faktörlerden fazlası ile etkilendikleri aşikardır.
Çevresel Faaliyetlerin Gerçekleşme Durumuna İlişkin Sorulması Gerekenler
Çevresel Faaliyetler;
- İşletmede gözden kaçırılmış çevresel gelirler veya maliyet düşürücü imkânlar saptanmıştır
- Çevre muhasebesi uygulamasında mevcut muhasebe sistemi gözden geçirilmiştir
- Çevresel risk analizi yapılmaktadır
- Çevre eğitim planları yapılmaktadır
- Yatırım politikalarının çevresel etkileri dikkate alınmaktadır
- Çevresel performansın iyileştirilebileceği alanlar belirlenmektedir
- Tasarım ve pazarlama aşamasında çevre ile ilgili hususlar dikkate alınmaktadır
- İşletmede mevcut ve ortaya çıkacak çevre sorunlarıyla ilgilenilmekte ve bunların çözümü için stratejiler belirlenmektedir
- Potansiyel acil durumlar için çevresel tehlike ve risk değerlendirmesi yapılmaktadır
- Çevresel performans ve halk sağlığına yönelik iyileştirmeler yapılmaktadır
- Çevresel etkinlikler ile ilgili olarak kamuoyuna yönelik bir “çevre raporu” düzenlenmektedir
- Yatırımların çevre dostu faaliyetlere yönelmesi sağlanmaktadır
- İşletmenin önemli çevresel etkileri belirlenmiştir
- İşletmenin komşularına yönelik çevre anketi (komşuların şikayetlerinin belirlenmesi vb. konular için) yapılmaktadır
- Çevre ile ilgili sosyal faaliyetlere önem verilmektedir
- Çevresel emisyonun ölçümü ve zarar verici boyuta gelmesinin önlenmesi sağlanmıştır
- Ar-Ge çalışmaları ile çevre dostu mamuller geliştirilmektedir
- Personele yönelik çevre eğitim programı düzenlenmiştir
- İşletmede çevresel etki değerlendirmesi (ÇED) uygulanmaktadır
- Yeşil nokta işaretli ambalajlar kullanılmaktadır
- İşletmenin çevre sloganı vardır
- Ürün reklamlarında çevre dostu imajı verilmektedir
- İşletmede çevre dostu mamul ve süreçler geliştirme faaliyetleri yürütülmektedir
- İşletmede çevresel performansın denetlenmesi söz konusudur
- Çevre ile ilgili halkla ilişkiler ve iletişim (söyleşi, seminer, ağaç dikme, orman vd) işletmede söz konusudur
- Her bir çevresel etkinin maliyetinin nereye kaydedileceği belirlenmiştir
- Çevresel maliyetler tanımlanmıştır
- Çevre muhasebesi uygulamasında kimlerin görev alacağı belirlenmiştir
- işletmede enerji yönetimi söz konusudur
- İşletmede atık yönetimi birimi vardır
- Üretim ve pazarlama politikaları ürünlerin çevresel etkileri dikkate alınarak yeniden oluşturulmuştur
- Doğal kaynakların korunması için enerji ve malzeme kullanımı verimliliği çalışmaları yapılmaktadır
- Atıkların kullanılabilir ekonomik değerleri olan ürünlere dönüştürülmesi söz konusudur
- Geri dönüşümlü malzeme kullanılmaktadır
- İşletme ÇEVKO Vakfı üyesidir