Dip Taraması Uygunluk Yazısı
Dip Taraması Projelerinin değerlendirmesinde dikkat edilmesi gereken temel hususlar:
- Dip taraması çalışmaların deniz ortamına ve denizdeki ekosisteme olabilecek etkileri,
- Tarama malzemesinin deniz ortamına boşaltılması durumunda; boşaltımın rekreasyon alanları, insan sağlığı, deniz canlıları, balık ve kabuklu deniz hayvanları üretimi, balık göç yolları, balık çiftlikleri ve diğer kullanımlar üzerindeki olası etkileri,
- Tarama malzemesi geri kazanım alanı/ alanlarında yapılacak her türlü müdahale öncesinde yapılacak hidrolojik ve hidrojeolojik etüt çalışmalarının sistem bütünü üzerindeki etkileri,
- Dip taraması yapılacak alanın etrafından bulunan ve faaliyetine devam etmekte olan diğer yatırımlara ve diğer kıyı kullanımlarına olabilecek etkileri,
- Su sirkülasyonunda ve kıyı formasyonunda beklenen değişimler,
- Dip taraması faaliyetinin su ürünleri ve balıkçılık faaliyetlerine olabilecek etkileri,
- Dip taraması faaliyetinin mevcut deniz trafiğine olabilecek etkileri,
- Dip taraması ve boşaltım faaliyetlerinin deniz çevresine ve su kalitesine etkileri ile ilgili hususlar değerlendirme sürecinde sorgulanmalı ve gerekli önlemlerin alınması sağlanmalıdır.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 14.01.2020 tarih ve 31008 sayılı Dip Tarama Malzemesinin Çevresel Yönetimi Yönetmeliği, 20.02.2020 tarih ve 36855019-140.02.44536 sayılı Dip Taraması ve Boşaltım Faaliyetleri Uygulama ve Yetki Devri Genelgesi yayınlanmıştır.
50.000 m3 ve üzeri tarama faaliyeti gerçekleştirecek olan kurumlar Bakanlığa (Ek 2A), 50.000 m3 altı tarama faaliyeti gerçekleştirecek olan kurumlar ise bağlı bulundukları Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerine başvuru yaparak Uygunluk Yazısı (Ek 2B) alabileceklerdir.
İstisnai durum olarak; 50.000 m3 altı tarama faaliyeti yapacak olan Balıkçı Barınakları Yönetmeliğin Ek 3’ ünde yer alan alıkçı Barınakları İçin Dip Taraması ve Boşaltım Başvuru Formunu düzenleyerek Uygunluk Yazısı alabileceklerdir.
Yukarıda belirtilen Genelge Ek 1’ inde Uygunluk Yazısı için başvurular ve süreçlere dair gerekli bilgilendirme yapılmıştır.
50.000 m3 ve üzerinde/ 50.000 m3 altında tarama yapılacak ise;
- Tarama Malzemesinin Karakter Tayini için Yönetmelik Ek 1’ inde yer alan analizleri yapılması ve sınır değerleri aşmaması gerekmektedir. Sınır değerleri aşmayan malzemelerin ilgili boşaltım alanlarına boşaltılmasına izin verilir. Sınır değerleri aşan durumlarla ilgili yapılacak çalışmalar Yönetmelik Madde 9’ da detaylı olarak verilmiştir.
Faydalı Kullanım Seçeneklerinin Araştırılması ve Yönetmeliğin Ek 1- Tablo 3’ ünde verilen seçeneklerden birisinin kullanılmasına karar verilmesi durumunda Akademik Rapor hazırlatılarak ilgili kuruma sunulur.
- Boşaltım alanlarının tespiti yapılır. Alanlar Bakanlıkça belirlenmiş olup, Genelge Ek 3’ ünde verilmiştir.
- Bakanlıkça belirlenen alanlara boşaltım yapılacaksa; Yönetmelik Ek 2’ sinde verilen formata uygun Dip Taraması Çevresel Yönetim Planı hazırlanarak 50.000 m3 ve üzeri tarama yapacaklar için Bakanlığa, 50.000 m3 altı tarama yapacaklar için ise Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ ne sunulur.
Dip Tarama Çevresel Yönetim Planı 30/7/2019 tarihli ve 30847 sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanan Çevre Yönetim Hizmetleri Hakkında Yönetmelik kapsamında yetkilendirilmiş, dip tarama ve boşaltım konularında Bakanlıkça düzenlenecek eğitim almış personel bulunduran çevre danışmanlık firmaları tarafından hazırlanır.
- Uygunluk Belgesi düzenlenir
- Bakanlıkça belirlenen alanlara boşaltım yapılmayacaksa; Ekolojik Rapor hazırlatılarak Dip Taraması Çevresel Yönetim Planı ekinde ilgili idareye sunulur. Ekolojik Rapor; Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunun veya üniversitelerin deniz bilimler konusunda uzman birimlerince hazırlanan raporu ifade eder.
Gülfem ÖNDAŞ
Çevre Y. Mühendisi
Kaynaklar:
Dip Tarama Malzemesinin Çevresel Yönetimi Yönetmeliği
Dip Taraması ve Boşaltım Faaliyetleri Uygulama ve Yetki Devri Genelgesi