Yeşil Liman / Eko Liman
YEŞİL LİMAN/ EKO LİMAN
Yeşil liman politikası, çevresel duyarlılığını arttırmasına yönelik bir örgüt kültürü teşviki ile limanın gelişimi ve operasyonlarında sürdürülebilir uygulamalar entegre edilmesini sağlar. Bu kültür liman çalışanlarının yanı sıra liman müşterilerine kadar uzanır. Bu politikanın doğal kaynakların korunması, kirliliğin azaltılması, yenilenebilir enerji ve geri dönüşümlü malzemelerin kullanımının artması ve limanların çevre üzerindeki zararlı etkilerinin azaltılması gibi faydaları vardır.
Yeşil Liman politikası 6 temel program bileşeni içerir ve her birinin genel amacı;
- Doğal yaşam; Ekosistemi ve deniz tabiatını korumak ve iyileştirmek,
- Hava; Liman aktivitelerinin neden olduğu zararlı emisyonları azaltmak,
- Su; Liman ve kıyı suların temizliğini sağlamak,
- Toprak ve sedimentler; Liman bölgesindeki kirli toprakların temizlenmesini sağlamak,
- Paydaşların eğitimi; Liman çevresi paydaşlarının liman operasyonlarının ve çevresel programlara yöneliş işbirliği ve eğitimini gerçekleştirmek,
- Sürdürebilirlilik; Liman içi yapı tasarım, operasyon ve yönetim uygulamalarını gerçekleştirmektir.
(kaynak: http://www.turklim.org/ )
Türkiye’ de limanlar, şehir merkezlerinde veya yakınlarında hizmet vermektedirler. Dünyada her alanda olduğu gibi taşımacılık ve liman işletmeciliğinde çevre duyarlılıklarının giderek artması, Türkiye’ de daha yeşil liman tesislerinin ülkeye kazandırılmasının gerekliliğini gündeme getirmiştir. Bu amaçla, 2000’li yılların başından itibaren Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından gemilerden atık alımı ve bertarafı, deniz ve çevresinin petrol ve diğer zararlı maddeler tarafından kirletilmesinin önlenmesi, kirlenme durumunda acil müdahale önlemleri gibi çevre ile ilgili konularda çıkarılan mevzuat ile çevre konusunda gerekli önlemler alınmış ve politikalar oluşturulmuştur. Bunun yanı sıra, Ulaştırma, Haberleşme ve Denizcilik Bakanlığı, Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü(DTGM) ve Türk Standardları Enstitüsü (TSE) arasında 16.12.2014 tarihinde imzalanan protokol çerçevesinde “Yeşil Liman/Eko Liman” projesine başlanmıştır. Proje ile liman tesislerinden kaynaklanan çevre kirliliğinin en az düzeye indirilmesi ve çevre dostu verimli teknolojilerin liman tesislerinde kullanımının yaygınlaştırılması amaçlanmıştır. “Yeşil Liman” projesiyle liman tesislerinin etkin, kapsamlı ve koordineli bir yaklaşım sergileyerek, gemi ve liman operasyonlarının çevresel etkilerinin azaltılması yönünde idari ve teknik tedbirler alarak bunları idareye sunmaları amaçlanmaktadır. Gemi kaynaklı CO2 emisyonlarının %40 oranında azaltılması hedeflenmektedir.
Yeşil Liman projesine katılım gönüllülük esasına dayanmaktadır.
Liman tesislerinde kalite yönetim sisteminin etkinliğini artırmak için TS EN ISO 9001 “Kalite Yönetim Sistemi”; liman ve gemi operasyonlarından kaynaklanan çevresel risklerin azaltılması ve önlenmesi için TS EN ISO 14001 “Çevre Yönetim Sistemi”; liman tesislerinde oluşabilecek iş kazalarını önleyebilmek amacıyla TS 18001 “İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi” belgelendirmesi amaçlanmaktadır.
“Yeşil Liman/Eko Liman” protokolü ile aşağıdakiler hedeflenmektedir:
- Liman tesislerinde entegre bir kalite yönetim sistemi yaklaşımının oluşturulması,
- Liman tesislerinin çevresinde deniz suyu kalitesinin iyileştirilmesi/korunması,
- Gemi veya liman operasyonlarından kaynaklanan çevresel kirliliğin azaltılması,
- Azami ölçüde enerji tasarrufunun sağlanması ve liman operasyonlarında enerji verimliliğinin en yüksek seviyede tutulması,
- Liman sınırları içerisinde faaliyetlerden kaynaklanan sera gazı ve zararlı emisyonların azaltılması,
- Yenilenebilir enerji projelerinin geliştirilerek uygulanması,
- Atık geri dönüşümünü sağlayarak liman operasyonlarından kaynaklanan atık miktarının azaltılması,
- Liman operasyonlarında iş sağlığı ve güvenliği konusunda gerekli tedbirlerin alınması ve sürekliliğinin sağlanması.
(kaynak: https://www.tse.org.tr )
“Yeşil Liman/Eko Liman” sertifikaları sertifikanın düzenlendiği tarih itibariyle 1 yıl geçerlidir. Liman işletmesinin gereklilikleri sağlamaları halinde söz konusu sertifikalar her yıl güncellenir.
“Yeşil Liman/Eko Liman” Sertifikası iptal edilen liman işletmesi, sertifikanın iptal edildiği tarih itibariyle 6 ay süreyle “Yeşil Liman/Eko Liman” sertifika başvurusu yapamaz.